Je hebt gehoord dat je een lisexcisie krijgt of je bent net behandeld en vraagt je af hoe het herstel precies verloopt. Wat kun je de eerste dagen verwachten, wanneer mag je weer sporten of vrijen en wanneer moet je juist contact opnemen met de arts. In dit artikel neem ik je stap voor stap mee door de behandeling en het herstel. Je leest praktische adviezen, een realistische tijdlijn en wat de controles betekenen. De toon is nuchter en geruststellend, gebaseerd op richtlijnen en veelgestelde vragen die ik vaak hoor tijdens voorlichtingsgesprekken.
Wat is een lisexcisie of LETZ
Een lisexcisie is een korte behandeling waarbij met een dunne elektrisch verhit lisje een klein randje van het slijmvlies van de baarmoedermond wordt verwijderd. Dit gebeurt meestal onder lokale verdoving en vaak aansluitend op een kolposcopie. Het doel is om afwijkende cellen volledig weg te nemen en tegelijk weefsel te verkrijgen voor onderzoek. De ingreep duurt vaak maar enkele minuten en je mag in de regel dezelfde dag weer naar huis.
Hoe verloopt de ingreep
Voorbereiding
Vooraf bespreek je met de gynaecoloog de uitslag van het onderzoek en de reden voor de lisexcisie. Het is belangrijk dat je niet zwanger bent. Gebruik je de pil en valt de afspraak in je stopweek, dan kan de arts adviseren om door te slikken. Menstrueer je hevig op de dag van de ingreep of heb je een spiraaltje en vragen, neem dan contact op met de polikliniek.
Tijdens de behandeling
Je ligt in de behandelstoel terwijl de arts de baarmoedermond bekijkt met de kolposcoop. Na lokale verdoving verwijdert de arts het afwijkende gebied met de lis. Soms wordt een bloedstelpende pasta of een sponsje achtergelaten. Dat kan als klein stolseltje worden uitgestoten of ongemerkt oplossen. De meeste mensen ervaren druk of kramp, geen scherpe pijn.
Direct erna
Na een korte observatie kun je naar huis, het liefst met vervoer door een naaste. Krampen lijken op menstruatiepijn en reageren doorgaans goed op paracetamol. Een warme kruik kan prettig zijn. Licht bloedverlies of bruine of waterige afscheiding in de eerste weken is normaal.
Herstel na lisexcisie wat kun je verwachten
De baarmoedermond heeft tijd nodig om te genezen. De meeste mensen voelen zich na een tot drie dagen weer fit genoeg voor werk of studie, afhankelijk van je beroep en hoe je je voelt. Houd rekening met afscheiding en licht bloedverlies gedurende twee tot drie weken. Volledig herstel van het wondgebied duurt vaak drie tot zes weken.
Pijnklachten zijn doorgaans mild. Kies eerst voor paracetamol volgens het etiket. Gebruik middelen met een bloedverdunnend effect alleen als je arts dat goedkeurt. Helder rood bloedverlies dat toeneemt of stolsels zo groot als een euromunt is een reden om contact op te nemen.
Vermijd in de eerste twee weken intensief sporten, zwemmen, sauna en baden. Douchen mag. Heb in die periode geen seks en gebruik geen tampons of menstruatiecups zodat de wond rustig kan genezen. Bouw daarna geleidelijk op als het bloedverlies is gestopt en je geen pijn meer hebt.
Risico’s en wanneer bellen
Complicaties zijn zeldzaam, maar wees alert op tekenen van een infectie zoals koorts boven achtendertig graden, toegenomen pijn, een onaangename geur van de afscheiding of aanhoudend helderrood bloedverlies. Blijft het bloedverlies na vier weken duidelijk helderrood of krijg je plots veel bloedverlies, neem dan contact op met de polikliniek of de huisartsenpost.
Vruchtbaarheid en zwangerschap
Een lisexcisie beperkt de vruchtbaarheid meestal niet. De kans op een probleem in een toekomstige zwangerschap is klein. Bij grotere excisies kan er een iets verhoogd risico zijn op vroeggeboorte. Bespreek bij een volgende zwangerschap dat je een lisexcisie hebt gehad. De verloskundige of gynaecoloog kan dan extra letten op de lengte van de baarmoederhals.
Uitslag en controles
Ongeveer twee weken na de ingreep bespreekt de arts de uitslag van het weefselonderzoek. Daarna volgt meestal na zes maanden een uitstrijkje met een HPV test. Is die controle goed, dan volgt vaak na twaalf maanden nog een controle en daarna een controle bij de huisarts na twee jaar. Het schema kan per ziekenhuis iets verschillen.
Praktische tips voor een voorspoedig herstel
Plan de eerste dagen rustig, draag maandverband in plaats van tampons en luister naar je lichaam. Houd een dagboekje bij van klachten zodat je veranderingen opmerkt. Vind je het fijn om meer algemene hersteltips te lezen, kijk dan eens naar advies over voorspoedig herstel of lees breder over herstel en belasten op herstel. Twijfel je, bel dan altijd je zorgverlener voor persoonlijk advies.
Herstel na een lisexcisie verloopt meestal vlot met twee tot drie weken afscheiding en volledige wondgenezing in drie tot zes weken. Neem rust waar nodig, vermijd seks, tampons en intensieve inspanning in de eerste periode en let op alarmsignalen. Met de geplande controles bewaak je samen met de arts een veilige genezing. Heb je zorgen, wacht dan niet met contact opnemen.
Hoelang duurt het herstel na een lisexcisie
De meeste mensen voelen zich binnen enkele dagen weer fit genoeg voor dagelijkse activiteiten. Afscheiding en licht bloedverlies houden vaak twee tot drie weken aan. De wondgenezing van de baarmoedermond duurt doorgaans drie tot zes weken. Het is normaal dat de afscheiding in kleur verandert van waterig naar bruin of roze voordat het stopt.
Wanneer mag ik weer vrijen en tampons gebruiken na lisexcisie
Wacht in elk geval twee weken en tot het bloedverlies en de afscheiding duidelijk zijn afgenomen. Veel artsen adviseren om tot drie of vier weken te wachten als je nog klachten hebt. Gebruik in de tussentijd maandverband en vermijd menstruatiecups. Bouw seks rustig op en stop als je pijn of bloedverlies krijgt.
Ik heb vier weken na de lisexcisie nog helder rood bloedverlies wat nu
Helder rood bloedverlies dat na vier weken aanhoudt of toeneemt past niet bij het gebruikelijke herstel. Neem contact op met je polikliniek of huisarts. Bel met spoed als je grote stolsels verliest, als je elk uur een dik maandverband doorlekt, of als je koorts of toenemende pijn hebt.
Kan ik na een lisexcisie dezelfde dag naar huis
Ja, een lisexcisie is vrijwel altijd een poliklinische behandeling. Na een korte observatie mag je naar huis, bij voorkeur met iemand die je ophaalt. Reken op wat krampen en lichte vermoeidheid. Plan die dag geen intensieve activiteiten en gebruik paracetamol als pijnstilling volgens het etiket.
Heeft een lisexcisie invloed op mijn vruchtbaarheid of zwangerschap
Een lisexcisie heeft meestal geen invloed op je vruchtbaarheid. De kans op problemen tijdens een latere zwangerschap is klein. Bij grotere excisies kan er een iets verhoogd risico zijn op vroeggeboorte. Meld bij een volgende zwangerschap dat je een lisexcisie hebt gehad zodat de zorgverlener extra kan controleren.
